1.2 Ο Μυκηναϊκός Πολιτισμός
Μέρος Δεύτερο
Οικονομική, κοινωνική
και πολιτική οργάνωση
Την κλειστή αγροτική οικονομία των οικισμών της μέσης εποχής του χαλκού (Μεσοελλαδικής εποχής, 2000 – 1680 π.Χ.) ακολούθησε, όπως φαίνεται, μια μορφή οικονομικών σχέσεων βασισμένη στο εμπόριο.
Δομή μαθήματος
- Οικονομία
- Κοινωνία
- Πολιτική οργάνωση
Εισαγωγικό βίντεο
Μυκηναϊκός Πολιτισμός – Μέρος 2 [εκπαιδευτική τηλεόραση]
Οικονομία
Μυκηναϊκό εμπόριο
Μυκηναϊκής προέλευσης αντικείμενα έχουν βρεθεί σε πολλές θέσεις στη Μεσόγειο, που δείχνουν το εύρος του θαλάσσιου εμπορίου
των Μυκηναίων σε όλη τη διάρκεια της Ύστερης Εποχής του Χαλκού (1600-1100 π.Χ.).
Μυκηναϊκά αγγεία που βρέθηκαν στον Ακράγαντα της Σικελίας,
1500-1300 π.Χ.
Στην Αίγυπτο έχουν βρεθεί παραστάσεις τόσο Μινωιτών όσο και Μυκηναίων…
Μέγαρο
Η έδρα του μυκηναίου ηγεμόνα και κέντρο διοίκησης
Επίκεντρο των οικονομικών δραστηριοτήτων ήταν το μέγαρο, που βρισκόταν σε οχυρωμένη ακρόπολη.
Τα περισσότερα μυκηναϊκά μέγαρα βρίσκονταν σε μνημειακές οχυρωμένες ακροπόλεις.
Στις Μυκήνες, στην Τίρυνθα, στον Γλά
(στη Βοιωτία), στην Αθήνα κ.α. έχουν σωθεί σημαντικά ερείπια που απηχούν το μεγαλείο των Μυκηναίων ηγεμόνων.
Στο ανάκτορο αναπτύσσονταν οικονομικές δραστηριότητες και εργάζονταν ειδικευμένοι τεχνίτες, όπως κεραμουργοί, χαλκουργοί, χρυσοχόοι κλπ.
Κοινωνία
Ιερείς και Στρατός
Στην κοινωνική ιεραρχία ιδιαίτερη θέση είχαν οι ιερείς και ο στρατός.
Τοιχογραφία από τις Μυκήνες που εικονίζει θεά ή ιέρεια.
Δομή της μυκηναϊκής κοινωνίας
Όπως προκύπτει από την ανάγνωση των πινακίδων της Γραμμικής Β γραφής, η μυκηναϊκή κοινωνία είχε έντονη διαστρωμάτωση:
- Στην κουρυφή βρισκόταν ο άναξ (wa-na-ka), ο ηγεμόνας κάθε ανακτόρου, ο οποίος διαχειριζόταν τον πλούτο της περιοχής που εξουσίαζε. Ήταν πολιτικός και στρατιωτικός αρχηγός, με δικαστική και συγχρόνως θρησκευτική εξουσία.
- Ακολουθούσε ο λαφαγέτας (la-wa-ge-ta = λαός + ηγέτης /ηγούμαι), ο οποίος υποθέτουμε ότι ήταν αρχηγός του στρατού.
- Στη συνέχεια ήταν οι επέτες (e-qe-ta), δηλαδή οι ευγενείς ακόλουθοι που έδρευαν στο ανάκτορο, και οι τελεστές (te-re-ta), οι οποίοι ήταν οι περιφερειακοί διοικητές του βασιλείου και ήταν κοινωνικά ισότιμοι με τους επέτες.
- Οι βασιλείς (qa-si-re-us = «βασιλεύς»), ήταν επικεφαλής ομάδας, τεχνιτών, χαλκουργών.
- Οι ιερείς (i-je-re-u = ιερεύς) και ιέρειες (i-je-re-ja = ιέρεια) ήταν πρόσωπα με υψηλό κύρος στο μυκηναϊκό κράτος.
- Τη μεγάλη πλειοψηφία της μυκηναϊκής κοινωνίας αποτελούσε ο μυκηναϊκός δήμος ((da-mos = δάμος), δηλαδή ο ελεύθερος λαός, αποτελούμενος από γεωργούς, τεχνίτες, εμπόρους κλπ.
- Στη βάση της πυραμίδας βρίσκονταν οι δούλοι (do-e-ro).
Πολιτική οργάνωση
Τα κοινά χαρακτηριστικά που παρουσιάζει ο μυκηναϊκός κόσμος σε όλο το χώρο της εξάπλωσής του και που επιβεβαιώνουν την πολιτιστική συνοχή του.
Ωστόσο δεν υπήρχε ένα ενιαίο κράτος. Η χώρα πρέπει να ήταν χωρισμένη σε τέσσερα ή πέντε μεγαλύτερα και άλλα τόσα περίπου μικρότερα «ομοσπονδιακά» κράτη, αντίστοιχα προς τα μεγάλα ανάκτορα.
Δεν αποκλείεται τα επιμέρους μυκηναϊκά κράτη να ήταν υποτελή στο μεγαλύτερο ανακτορικό κέντρο, τις Μυκήνες.
Περισσότερο διάβασμα
Emily Vermeule, Ελλάς. Εποχή του Χαλκού, εκδόσεις Καρδαμίτσα, Αθήνα 1983.
Martin S. Ruiperez & Jose L. Melena, Οι Μυκηναίοι Έλληνες, εκδόσεις Καρδαμίτσα, Αθήνα 1996.
© Μαθαίνοντας Ιστορία | learninghistory.gr | 2024
Το παρόν χορηγείται με άδεια Creative Commons Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 4.0 Διεθνές .