Φωτογραφία

Φωτογραφικό Αρχείο ΕΡΤ: Διαθέτει περίπου 550.000 φωτογραφίες, σε διάφορα υποστρώματα (γυάλινες πλάκες, ζελατίνη, φιλμ) και διαστάσεις, οι οποίες καλύπτουν χρονικά ολόκληρο τον 20o αιώνα. Κυριότερες συλλογές του φωτογραφικού αρχείου είναι οι εξής: Συλλογή Π.Πουλίδη, με στιγμιότυπα από την πολιτική, κοινωνική, καλλιτεχνική ζωή της Αθήνας (1905-1967) και το Αλβανικό Μέτωπο, η Συλλογή του φωτορεπόρτερ Αριστοτέλη Σαρρηκώστα (1960-2001) με ποικίλα στιγμιότυπα της πολιτικής, κοινωνικής, καλλιτεχνικής ζωής στην Ελλάδα, καθώς και στιγμιότυπα από διεθνή γεγονότα και πολεμικές συρράξεις, η Συλλογή ΓΥΣ-Μικράς Ασίας με φωτογραφίες από τη Μικρασιατική εκστρατεία (1919-1922), η Συλλογή των Υιών Πουλίδη με θέματα από την μεταπολεμική πολιτική, κοινωνική, καλλιτεχνική ζωή από τη δεκαετία του 1940 έως και τη δεκαετία του 1980, η Συλλογή ΥΕΝΕΔ, η Συλλογή της ΕΤ1.

Φωτογραφικά Αρχεία Μουσείου Μπενάκη: Το Τμήμα των Φωτογραφικών Αρχείων του Μουσείου Μπενάκη ιδρύθηκε το 1973 με στόχο τη συγκέντρωση, διαφύλαξη και ταξινόμηση φωτογραφιών που απεικονίζουν μνημεία και αντικείμενα παλαιοχριστιανικής, βυζαντινής και μεταβυζαντινής τέχνης.

Φωτογραφικά Αρχεία ΑΣΚΙ: Στη φωτοθήκη των Αρχείων Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας έχουν συγκεντρωθεί, από διάφορες πηγές, φωτογραφικές απεικονίσεις για στιγμές και πρόσωπα από τα χρόνια της δικτατορίας του Μεταξά έως την εποχή της μεταπολίτευσης. Κατά κύριο λόγο οι φωτογραφίες αυτές καλύπτουν τα χρόνια της κατοχής, της αντίστασης και επίσης, τα χρόνια του Εμφυλίου Πολέμου αλλά και της μεταπολεμικής Ελλάδας. Ο αρχικός πυρήνας του φωτογραφικού αρχείου προέρχεται από το αρχείο του ΚΚΕ και περιλαμβάνει κυρίως φωτογραφίες από την δεκαετία του ’40.

Φωτογραφικά Αρχεία Εθνικής Πινακοθήκης: Στα Φωτογραφικά Αρχεία της Εθνικής Πινακοθήκης έχουν κατατεθεί περισσότερες από 70.000 φωτογραφίες και αρνητικά που τεκμηριώνουν τα έργα και την ιστορία της Εθνικής Πινακοθήκης, καθώς και την ιστορία της νεοελληνικής φωτογραφίας. Απεικονίσεις προσώπων, μνημείων, τόπων και κτιρίων, σκηνές καθημερινής ζωής, στιγμιότυπα, ιστορικές και πολεμικές σκηνές συνθέτουν το μωσαϊκό των θεμάτων που αποτυπώνονται σε φωτογραφικές ενότητες που προέρχονται από δωρεές, κληροδοτήματα και αγορές προς το Μουσείο.

Φωτογραφικό Αρχείο ΕΛΙΑ: Το Φωτογραφικό Αρχείο του Ελληνικού Λογοτεχνικού και Ιστορικού Αρχείου του ΜΙΕΤ περιλαμβάνει φωτογραφίες από τα μέσα του 19ου και μέχρι το τέλος του 20ού αιώνα. Πορτραίτα διακεκριμένων μορφών της πολιτικής, λογοτεχνικής, καλλιτεχνικής και οικονομικής ζωής, αλλά και αγνώστων σε όλες τις εκφάνσεις του καθημερινού βίου, τοπία και απόψεις από όλη την επικράτεια, ιστορικές εικόνες από τη δράση των ενόπλων δυνάμεων (Βαλκανικοί, Μικρασιατική Εκστρατεία, Αλβανικό Μέτωπο κ.ά.), απεικονίσεις μνημείων και αρχαιοτήτων, είναι μερικές από τις μεγάλες θεματικές ενότητες του Αρχείου. Οι φωτογραφίες προέρχονται κυρίως από δωρεές οικογενειακών αρχείων, αρχείων επαγγελματιών και ερασιτεχνών φωτογράφων, ή αγορές. Στο Φωτογραφικό  Αρχείο περιλαμβάνεται και η συλλογή των καρτ-ποστάλ. Ελλάδα, Βαλκάνια, Αίγυπτος και Τουρκία, καθώς επίσης οι σειρές που εξέδωσαν στις αρχές του 20ού αιώνα οι εκδότες Πάλλης και Κοτζιάς, Ελληνική Ταχυδρομική Υπηρεσία και Ελευθερουδάκης συνιστούν τις μεγάλες ενότητες της συλλογής.

Φωτογραφικό Αρχείο ΕΙΜ: Η Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος, αναγνωρίζοντας έγκαιρα την αξία της φωτογραφικής τεκμηρίωσης, άρχισε από τα πρώτα έτη της συγκρότησής της να αποθησαυρίζει φωτογραφικό υλικό, κυρίως από δωρεές αλλά και επιλεκτικές αγορές. Σήμερα η ΙΕΕΕ έχει δημιουργήσει μία αξιόλογη αρχειακή φωτογραφική μονάδα, με περίπου 100.000 φωτογραφίες ποικίλων μεγεθών. Οι περισσότερες είναι πρωτότυπες και λίγες, επιζωγραφισμένες. Στον αριθμό αυτό πρέπει να προστεθούν 10.000 περίπου φωτογραφίες που περιέχονται σε 142 φωτογραφικά λευκώματα καθώς και τα επιστολικά δελτάρια, ο αριθμός των οποίων ανέρχεται επίσης σε αρκετές χιλιάδες.

Φωτογραφικό Αρχείο ΓΓΕΕ: Το Φωτογραφικό Αρχείο της Γενικής Γραμματείας Επικοινωνίας & Ενημέρωσης προσεγγίζει τις 100.000 φωτογραφίες και συνιστά μια σπάνια επισκόπηση της νεότερης και σύγχρονης ελληνικής ιστορίας. Εκτεινόμενη χρονικά από τα τέλη του 19ου αι. μέχρι τις αρχές του 21ου αι., η συλλογή του ΦΑ-ΓΓΕΕ περιλαμβάνει φωτογραφικό υλικό για γεγονότα και πρόσωπα που διαμόρφωσαν την κοινωνική, οικονομική και πολιτισμική καθημερινότητα της χώρας. Ένα μεγάλο μέρος καλύπτει τις δραστηριότητες της πολιτειακής και πολιτικής ηγεσίας, μελών της κυβέρνησης, την εξωτερική πολιτική, τοπικά και κάποτε διεθνή νέα. Με τον τρόπο αυτόν, το αρχείο παρακολουθεί την εκάστοτε κεντρική πολιτική σκηνή, αλλά και παράλληλα καταγράφει σημαντικές κοινωνικές, οικονομικές, πολιτιστικές και αθλητικές εξελίξεις που διαμόρφωσαν τη φυσιογνωμία της χώρας.

Φωτογραφικό Αρχείο ΒΧΜ: Ένα από τα σημαντικότερα ιστορικά και φωτογραφικά αρχεία του Μουσείου είναι το φωτογραφικό αρχείο της ΧΑΕ. Η δημιουργία του αρχείου αυτού, όπως εξάλλου και όλης της συλλογής της, θεωρείται το μέγιστο έργο του ιδρυτικού της μέλους Γεωργίου Λαμπάκη, εξαίρετου φωτογράφου και πρωτοπόρου της αρχαιολογικής τεκμηρίωσης. Όπως είναι γνωστό, η συλλογή της ΧΑΕ ενσωματώθηκε το 1923 στο Μουσείο.

Φωτογραφικό Αρχείο Γιώργου Σεφέρη: Το Φωτογραφικό Αρχείο του Γιώργου Σεφέρη απόκειται ολόκληρο στο ΜΙΕΤ. Πέρα από πλήθος φωτογραφικές εκτυπώσεις διαφόρων μεγεθών, περιλαμβάνει περίπου 2.500 αρνητικά και καλύπτει χρονική διαδρομή πενήντα ετών, από τις αρχές της δεκαετίας του 1920 μέχρι το 1971.

Φωτογραφικό Αρχείο Mario Vitti: Το Φωτογραφικό του Αρχείο του Mario Vitti, το οποίο καλύπτει μια τριακονταετία (1948–1981) και περιλαμβάνει πάνω από 1.000 αρνητικά, τα οποία αποτελούν τεκμήρια μοναδικά του νεοελληνικού και λογοτεχνικού και καλλιτεχνικού κόσμου, αλλά και του κοσμοπολίτικου λόγιου περιβάλλοντος στο οποίο έζησε και έγραψε ο συγγραφέας-φωτογράφος. Ποιητές, πεζογράφοι, εικαστικοί καλλιτέχνες και διανοούμενοι —μεταξύ άλλων, Τζόρτζιο Ντε Κίρικο, Τζουζέππε Ουνγκαρέττι, Γιώργος Σεφέρης, Οδυσσέας Ελύτης, Μανόλης Αναγνωστάκης, Μαργαρίτα Λυμπεράκη, Στρατής Τσίρκας, Τάκης Σινόπουλος, Γιάννης Μόραλης, Γιώργος Μαυροΐδης, Διονύσης Σαββόπουλος— εμφανίζονται στον ασπρόμαυρο φωτογραφικό κόσμο του Μάριο Βίττι, στους δρόμους της Ρώμης, του Παρισιού και της Αθήνας ή σε εσωτερικούς χώρους, σε θεατρικές σκηνές και λογοτεχνικές συντροφιές.

Φωτογραφικό Αρχείο Τέχνης ΑΠΘ 18ος-20ς αι.: Η ψηφιακή συλλογή φιλοξενείται στο ψηφιακό αποθετήριο ανοικτής πρόσβασης της Βιβλιοθήκης του Αριστοτέλειου Πανεμπιστημίου Θεσσαλονίκγς – “Ψηφιοθήκη”. Περιλαμβάνει πάνω από 2305 φωτογραφίες με θέμα τη διακόσμηση ιδιωτικών οικιών και εκκλησιαστικών μνημείων από τους νομούς Γρεβενών, Καστοριάς, Κοζάνης, Πιερίας και Φλώρινας. Επίσης ενσωματώνει το αρχείο του Αργύρη Κούντουρα με σπάνιες φωτογραφίες από σπίτια του νομού Κοζάνης.
Τα πνευματικά δικαιώματα του υλικού του αρχείου ανήκουν εξολοκλήρου στον τομέα Ιστορίας της Τέχνης. Πρόκειται για φωτογραφίες που λήφθηκαν με την άδεια και την παρουσία των ιδιοκτητών των οικιών και των αντικειμένων.

Φωτογραφικό Αρχείο Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών: Οι φωτογραφίες που απαρτίζουν τη σπάνια αυτή συλλογή, αποτυπώνουν τον χώρο της Μικράς Ασίας πριν τον εκπατρισμό, εικόνες της κοινωνικής και καθημερινής ζωής των εκεί ελληνικών κοινοτήτων από το τέλος του δεκάτου ενάτου αιώνα έως το 1922. Μετά την ιστορική αυτή τομή, ο τόπος αλλά και η θεματολογία αλλάζουν. Κυριαρχούν, πλέον οι εικόνες της προσφυγικής εγκατάστασης στην Ελλάδα.

Φωτογραφικό Αρχείο Μνημείων: Το εν λόγω φωτογραφικό αρχείο, ω διακριτό και αυθύπαρκτο αρχειακό σύνολο στο Ιστορικό Αρχείο Αρχαιοτήτων και Αναστηλώσεων φυλάσσεται και ένα ογκώδες φωτογραφικό αρχείο αποτελούμενο από χιλιάδες ασπρόμαυρες φωτογραφίες, προερχόμενες από 15.000 περίπου νεώτερα κτήρια. Είναι συλλογικός καρπός μίας διεπιστημονικής Ομάδας Εργασίας η οποία συγκροτήθηκε το 1978 με απόφαση του τότε Υπουργού Πολιτισμού και Επιστημών. Η Ομάδα Εργασίας με κύριο έργο τη Σύνταξη του Αρχείου των Μνημείων της Ελλάδος, προχώρησε στη φωτογράφηση των νεοκλασικών και λοιπών παλαιών κτιρίων της Αττικής αλλά και άλλων περιοχών (Αίγινα, Βέροια, Έδεσσα, Θεσσαλονίκη, Νάουσα, Ναύπακτος, Ναύπλιο, Σέριφος, Σκύρος κ.ά.). Οι εργασίες πραγματοποιήθηκαν μέσα σε ένα εξαιρετικά σύντομο χρονικό διάστημα, υπό τον συντονισμό της Ευαγγελίας Πρωτονοταρίου-Δεϊλάκη, προϊσταμένης της Διεύθυνσης Αρχείου Μνημείων και Δημοσιευμάτων (ΔΑΜΔ) και του πολιτικού μηχανικού Νικόλαου Θεοτοκάτου.

Φωτογραφικό Αρχείο Προγράμματος LIFE Tags: Στην περίπτωση του αρχετυπικού φωτογραφικού περιοδικού LIFE έμεινε το αρχείο του. Tο LIFE ήταν ένα περιοδικό που από το 1936 ήταν αφιερωμένο στο φωτορεπορτάζ. Από τότε και ως το 1978 κυκλοφορούσε σε εβδομαδιαία βάση, συμπίποντας με τη χρυσή εποχή του φωτογραφικού ντοκουμέντου. Στις σελίδες του αρθρογράφησαν μεγάλες προσωπικότητες (όπως ο πρωθυπουργός της βρετανίας Winston Churchill και ο πρόεδρος της Αμερικής Ηarry Truman) ενώ κατά τη διάρκεια του πολέμου φιλοξένησε θρυλικά ρεπορτάζ όπως του Robert Capa από την απόβαση στη Νορμανδία, του W. Eugene Smith από το μέτωπο του Ειρηνικού και την κλασική Ημέρα Νίκης του Αlfred Eisenstaedt. Στη χρυσή δεκαετία του 1960 το LIFE έγινε διάσημο για τις έγχρωμες εικόνες του, μια εντυπωσιακή καινοτομία για την εποχή και επανδρωνόταν από ονόματα όπως ο Gordon Parks, ενώ δημοσίευε φλέγοντα θέματα επικαιρότητας για τον πόλεμο στην Ινδοκινα, τους Κennedy και το διαστημικό πρόγραμμα Apollo. Από το Νοέμβριο του 2008, η Google ανέλαβε από κοινού με τη μητρική εταιρία Time την καταλογοποίηση του τεράστιου φωτογραφικού αρχείου του LIFE. Μέρος του αρχείου είναι καταχωρημένο στο Google Cultural Institute ενώ το αρχείο των τευχών είναι διαθέσιμο μέσω Google Book Search.

Το νέο πρόγραμμα της Google είναι LIFE Tags, όπου χρησιμοποιεί την τεχνιτή νοημοσύνη. Εδώ οι software engineers της Google εφαρμόζουν ένα νέο αλγόριθμο ανάλυσης περιεχομένου προκειμένου να αναλύσουν και να βάλουν tags και keywords σε περίπου τέσσερα εκατομμύρια φωτογραφίες αρχείου LIFE. Όπως είναι εμφανές σε τέτοιο πλήθος φωτογραφιών είναι πολύ δύσκολη η διαχείριση και εξεύρευση υλικού, γι αυτό και αποκτά τόση αξία η αυτοματοποίηση με αναγνώριση προσώπων και πραγμάτων. Τώρα με το LIFE Tags η Google φιλοδοξεί να βάλει τα θεμέλια για ένα διαδραστικό πανόραμα της ιστορίας του 20ου αιώνα. Οι επισκέπτες θα μπορούν να αναζητούν με θεματικά κριτήρια εικόνες αρχείου LIFE κάνοντας απλά κλικ στα αντίστοιχα tags. Χρησιμοποιώντας αυνδυαστικά κάποια από τα χιλιάδες tags o επισκέπτης να μπορεί να περιορίζει την έρευνα μέχρι να φθάσει στο ζητούμενο.